26 września 2017 r. w Warszawie odbyło się seminarium pt. „Programy wsparcia rozwoju jednostek samorządu terytorialnego – instrumenty, źródła, perspektywy” zorganizowane przez Narodowy Instytut Samorządu Terytorialnego we współpracy z Ministerstwem Spraw Wewnętrznych i Administracji. Otwarcia spotkania oraz powitania uczestników dokonali: Sekretarz Stanu w MSWiA Sebastian Chwałek oraz Dyrektor NIST dr Iwona Wieczorek.
„Dziękuje za duże zainteresowanie tematyką tego seminarium. Ta obecność świadczy o tym, że dialog prowadzony na forum zespołu zadaniowego ds. promocji Polski na szczeblu samorządowym i obywatelskim przynosi wymierne efekty” – mówił Minister Sebastian Chwałek. „Temat jest niezwykle inspirujący dla całego funkcjonowania jst w całej Polsce, dlatego mam nadzieję że samorządy chętnie sięgną po wskazane na dzisiejszym spotkaniu instrumenty” – dodała dr Iwona Wieczorek.
Podczas I panelu jako pierwszy głos zabrał Michał Ptaszyński, Zastępca Dyrektora Departamentu Regionalnych Programów Operacyjnych Ministerstwa Rozwoju, który przedstawił m.in. cele, zasady delimitacji obszarów realizacji i źródła finansowania Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych. „To instrument, który de facto po raz pierwszy na taką szeroką skalę został zastosowany i pojawił się w Polityce Spójności. Na realizację inwestycji zostały przeznaczone niemałe środki, a od wyników będzie zależało to w jaki sposób zaprogramujemy przyszłą perspektywę finansową” – mówił.
Następnie Beata Leszczyńska, Zastępca Dyrektora Departamentu Dróg Publicznych Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa opowiedziała o Programie rozwoju gminnej i powiatowej infrastruktury drogowej 2016-2019 szczegółowo omawiając zmiany w stosunku do poprzednich edycji programu przebudowy dróg lokalnych, a także omówiła zasady pozyskiwania środków na inwestycje drogowe z rezerwy subwencji ogólnej.
Paweł Kwaśniak, Naczelnik Wydziału Organizacyjno-Koordynacyjnego w Departamencie Ochrony Ludności i Zarządzania Kryzysowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji zreferował zasady i tryb udzielania jednostkom samorządu terytorialnego dotacji celowych z budżetu państwa oraz zapoznał uczestników z informacją o formach pomocy poszkodowanym w wyniku sierpniowych nawałnic.
Z kolei Andrzej Porawski, Dyrektor Biura Związku Miast Polskich przedstawił postulaty legislacyjne, mające pomóc łatwiej kreować rozwój jst, a także zaprezentował montaże finansowe dla jst. – „Dzisiaj większość z państwa już stosuje montaże w różnych wersjach. Ten proces rozpoczął się w latach 90., później programy unijne wymusiły stosowanie montaży przez zapewnienie wkładów własnych przy inwestycjach.”.
Podczas dyskusji Krzysztof Iwaniuk ze Związku Gmin Wiejskich pytał o możliwość przeznaczenia oddzielnej puli z Programu rozwoju gminnej i powiatowej infrastruktury dla obszarów wiejskich, którym trudno jest konkurować w wyścigu o środki z miastami, a to pogłębia dysproporcje między nimi.
Drugi panel otworzyło wystąpienie prof. dr hab. Krystyny Brzozowskiej, kierownika Katedry Finansów Publicznych Uniwersytetu Szczecińskiego, które poświęcone zostało zasadności wspierania jst w finansowaniu dużych projektów infrastrukturalnych. – „Sama infrastruktura nie tworzy wzrostu gospodarczego, ale jest niezbędna do jego wytworzenia. Już w 1994 roku grupa Banku Światowego przeprowadziła badanie na temat wpływu infrastruktury na wzrost gospodarczy i w wyniku badania obliczono, że wzrost obiektów sieci infrastrukturalnych o 1% powoduje wzrost produktu krajowego brutto również o 1%, co zostało potwierdzone także wynikami poszczególnych państw.” – przedstawiła prof. Brzozowska.
Rolę Banku Gospodarstwa Krajowego w finansowaniu rozwoju samorządu przedstawił Paweł Lisowski, Dyrektor ds. Współpracy z Samorządami Terytorialnymi BGK, omawiając m.in. zakres działania, misję i kluczowe obszary finansowania przez bank. „W ostatnim czasie BGK jest prawdziwą, bardzo ważną, inwestycją rozwoju, bankiem inwestycyjnym z prawdziwego zdarzenia. Od 2 lat powstała nowa architektura finansowa, mająca na uwadze również inne instytucje rozwojowe” – mówił.
Prezes Zarządu Związku Samorządów Polskich i Burmistrz Tomaszowa Lubelskiego Wojciech Żukowski opowiedział o doświadczeniach wynikających z realizacji przez samorządy programów wspierających rozwój, opierając się na praktyce swojego samorządu. Przedstawił również wnioski i uwagi do regionalnych programów operacyjnych.
Uczestnicy seminarium zapoznali się także w możliwością finansowania działań rozwojowych w jst ze środków Unii Europejskiej, które przedstawił Pan Andrzej Słodki, Naczelnik Wydziału Informacji Funduszy Europejskich. Prezentując m.in. pakiet dla średnich miast, czy partnerstwo publiczno-prywatne powiedział – „Sztuką jest to, żeby przy pomocy dofinansowania dla projektów prospołecznych, czy infrastruktury komunalnej, stwarzać warunki by motor rozwojowy przyspieszał”.
Na zakończenie prowadzący seminarium Michał Trzoska z Narodowego Instytutu Samorządu Terytorialnego zreferował rodzaje wsparcia oferowanego samorządom przez NIST – „Co ważne nasze wsparcie ma zawsze charakter nieodpłatny. Do września tego roku przygotowaliśmy ok. 80 ekspertyz i opinii prawnych. Zrealizowaliśmy ponad 120 szkoleń i konferencji, ale wciąż jesteśmy otwarci na nowe wyzwania, dlatego zapraszamy do współpracy”.
Wszystkie prezentacje omawiane podczas seminarium dostępne są na stronie internetowej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji:
